معناى تسبيح موجودات

همه ماسوا،همه مخلوقات،تسبيح‏گو و تنزيه‏گوى او هستند.راجع‏به اين مطلب مكرر در اوائل سوره‏هاى ديگر بحث كرده‏ايم كه آيا مقصوداز تسبيح،آن چيزى است كه فلاسفه آن را«تسبيح تكوينى‏»مى‏نامند و به‏اصطلاح‏«زبان حال‏»مقصود است و نه زبان واقعى،و يا قرآن امر بالاترى را مى‏گويد؟

«زبان حال‏»شهادتى است كه حالت‏يك فرد مى‏دهد.مثلا دو انسان راكه مى‏بينيد،به قيافه يكى كه نگاه مى‏كنيد(مثل افرادى كه در بعضى از نقاطمملكت ما هستند و غذا و ويتامين كافى به آنها نمى‏رسد)لاغر و گرفته‏است و يك انسان ديگر را كه نگاه مى‏كنيد مى‏بينيد بر عكس،چهره اوقرمز است و پى‏هاى او در زير پوست جمع شده است.مى‏گوييد:قيافه اين‏فرد اول شهادت مى‏دهد كه غذاى مناسب پيدا نكرده است‏برخلاف قيافه‏فرد دوم.در اين شهادت، زبان در كار نيست‏يعنى كسى حرف نمى‏زندولى اين حالت گوياست;حالت است كه حرف مى‏زند.اين را مى‏گوييم‏«زبان حال‏».

مطابق اين قول،معناى تسبيح موجودات اين است كه حالت همه‏موجودات حالتى است كه شهادت مى‏دهند بر سبوحيت‏خداوند و برمنزه بودن خداوند از هرگونه نقص در ذات و در صفات و در افعال.ولى‏مكرر عرض شده است كه قرآن مطلبى بالاتر از اين مى‏گويد.البته شك‏ندارد كه همه موجودات به زبان حال چنين شهادتى را مى‏دهند ولى ازآيات قرآن استنباط مى‏شود كه يك امر بالاتر از زبان حال در كار است;

يعنى هر ذره‏اى از ذرات موجودات با خداى خودش سرى دارد و هرذره‏اى از ذرات موجودات در حد خودش از يك شعور و آگاهى نسبت‏به‏خالق خود برخوردار است و اين زبان حتى‏«زبان قال‏»است نه‏«زبان حال‏»

و لهذا تعبير قرآن اين است: «ان من شى‏ء الا يسبح بحمده و لكن لا تفقهون‏تسبيحهم‏» (2) .

اگر چه كلمه‏«يسبح‏»وصف[فعل]موجودات است چه تسبيح به‏زبان حال و چه تسبيح به زبان قال،اما در ضمن معناى آن اين است كه‏اوست‏خداى منزه از هر نقص و از هر نيستى و از هر كاستى در ذات و درصفات و افعال.خود«يسبح‏»درباره معرفت الله و آنچه كه به خداى متعال‏مربوط مى‏شود،به ما معيار و مقياس مى‏دهد:آن چيزى را مى‏توان به خدانسبت داد كه با سبوحيت‏حق سازگار باشد و هر چه كه با سبوحيت‏حق‏ناسازگار است نمى‏توان به او نسبت داد و آيه نشان مى‏دهد كه مقدمه‏اى‏است‏براى بحث معاد.يكى از مسائلى كه خدا در فعل خودش از آن منزه‏است مساله عبث در خلقت است،اينكه خلقت عبث و بيهوده باشد وبراى يك خير و يك غرض ذاتى نباشد كه در آيه «خلقكم...بالحق‏» در موردآن بحث مى‏كنيم.

پس ذات حق تعالى منزه است و همه اشياء و ذرات وجود او را تنزيه‏مى‏كنند.ذات حق منزه است از هر گونه صفت نقص و از هر گونه كار نقص‏كه يكى از آنها اين است كه معادى در كار نباشد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: